Ciało obrazu to rebus. 
Wizualna gra, do której zapraszam odbiorcę. 
Elementami gry są kobieta (ja)  i mężczyzna, malarstwo i fotografia, 
autorstwo i zawłaszczenie, pożądanie i zazdrość, a w końcu miłość
i transformacja.
Porzucam rolę uległej muzy. Nie ja tu jestem obiektem pożądania!

    Obrazem źródłowym są dzikie obrazy mojego męża, których nieprzyzwoicie pożądam, ale jednocześnie jestem wobec nich bezlitośnie krytyczna. Nie będę też ukrywała, że na poziomie mentalnym wielokrotnie biorę udział w procesie ich powstawania. Osadzam, więc swoją fotograficzną narrację między fascynacją, a krytycznym odbiorem obrazów Szuszkiewicza. W fotograficznym cyklu „Ciało obrazu”, który realizuję w oparciu o obraz malarski podziw przeradza się w obsesję, zdjęcia zawieszone są między voyeryzmem, a autoerotyzmem. Ten rodzaj podwójnej gry stanowi odbicie stosunku dwojga artystów, w którym role nigdy nie są oczywiste, ani z góry przypisane. Tak samo chętnie wcielam się w dominę, co w uległą muzę męskiej sztuki. To jednak tylko pozory. W rzeczywistości to ja od początku do końca kontroluję sytuację, jestem sprawczynią całego zamieszania i autorką finalnego dzieła. Najważniejszym działaniem łączącym wszystkie prace w cyklu i podjęte w nich metody to moja obecność odbywająca się na wielu poziomach. Jest to obecność fizyczna, ujawniająca się poprzez sfotografowane akty wtargnięcia nagiego ciała w obraz, fizycznego z nim kontaktu, dotyku ludzkiej skóry i malatury obrazu. 

  Kobiece ciało przed obiektywem to domena Arakiego, Hansa Bellmera, Marka Piaseckiego i innych, to ciała zdominowane i często uprzedmiotowione przez mężczyznę w geście fotograficznej fascynacji (choć zdarza się, że to muzy przejmują władzę, szczególnie u Piaseckiego). W przypadku moich zdjęć za obiektywem nie stoi mężczyzna. Ciało fotografowane jest jednocześnie ciałem fotografującym, jednakże nie jest to praca z lustrem, lecz realna obecność ciała w obrazie, manifestacja cielesności i fizyczności obu bytów łączących się w fotografii w jedno. To nie ciało jest zawłaszczane i zdominowane, lecz to ono czułym objęciem i pożądliwym dotykiem zagarnia obraz. 

Kim jest w tym ukladzie meżczyzna? Obiektem pożądania? Na pewno kimś, kto stoi poza obrazem (będąc jednocześnie jego współautorem), po drugiej stronie weneckiego lustra, a widz nie ma możliwości go dostrzec. Jest to również utopijna próba walki z frontalną natura obrazu na płaszczyźnie i naszym płaskim jego postrzeganiem.

Innym razem obecnością jest subtelny kamuflaż, empatyczne wejście w estetykę płótna i przeistoczenie mściwej muzy w integralną część obrazu. Obecnością jest również subiektywne spojrzenie za pomocą soczewki aparatu na Jego obrazy, umyślne deformowanie,  świadoma praca z niskimi przesłonami obiektywu i zmienianie przestrzeni obrazu poprzez zabawy z perspektywą. Fotograficzną cześć cyklu uzupełniają kolaże i formy rzeźbiarskie, w których obecność uwidoczni się przez akt destrukcji jednego dzieła na rzecz narodzin drugiego. Zatem istotnym wątkiem podjętym w cyklu jest pytanie o miejsce narodzin twórczości. Specyficzne splątanie źródeł inspiracji i wynikające z tego zagadnienie zbiorowego autorstwa, zresztą właściwego dla każdej fotografii, jest zarazem głównym obszarem aktualnych zainteresowań Szuszkiewicza. 

   „Ciało obrazu” jest miejscem rozważań nad autorstwem, terytorium wspólnym i strefą konfliktu. Obrazy zaczynają ewoluować, jedne przeistaczają się w drugie. Połączenie niezależnych form plastycznych i technik powoduje ich niebezpieczne i pełne napięcia splątanie. Fizyczna relacja dwojga artystów symbolizuje stosunek malarstwa do fotografii i na odwrót. Jednocześnie koncepcja obrazu zarówno w moich pracach, jak i w obrazach mojego męża jest czymś w rodzaju surowca wtórnego, który materializuje się w centralnych punktach wspólnego obrotu myśli. Prawdopodobnie prace te doskonale wpiszą się w nurt postfotografii, ponieważ malarskie reprezentacje na zdjęciach nie odnoszą się do rzeczywistego świata, lecz do świata obrazu, w dodatku skonstruowanego na podstawie fotografii.

  Nie jest to fakt, który mnie uszczęśliwia, ponieważ bardzo bym chciała odrzucić teorie Baudrillarda i wyzwolić się z niewoli symulacji by tworzyć sztukę dziką i pierwotną, prawdziwą i cielesną. Niestety chyba nie da się wrócić do jaskini, choć moją intencją było właśnie stworzenie takiego symbolicznego miejsca „jaskini malarstwa i wspólnej myśli”.

Dorota Kozieradzka

 

Wystawa w Fundacji PSW | Galerii Program jest dyplomem artystki obronionym w 2020 roku w Państwowej Wyższej Szkole Filmowej, Telewizyjnej i Teatralnej im. L. Schillera w Łodzi. Odbywa się równolegle do pokazu cyklu artystki w Punkcie Odbioru Sztuki w Łodzi, zatytułowanego "Wielka i ostateczna zemsta Muzy". 

 

Dorota Kozieradzka
Ciało obrazu
23 września - 3 października 2021
Fundacja PSW | Galeria Program
Wystawa otwarta w godz. 13:00 - 19:00 

 

Lokal przy Andersa 13 jest wykorzystywany na cele kulturalne dzięki wsparciu Dzielnicy Śródmieście m.st. Warszawy.